مسجد گوهرشاد

استان خراسان شهرستان مشهد

گوهرشاد، مسجدی است که در جنوب حرم رضوی بنا به دستور گوهرشاد همسر شاهرخ تیموری در سال ۸۲۱ هجری قمری ساخته شده و یادگار یک معماری باستانی از عهد تیموری است. کاشی کاری مسجد، طاق های گنبدی شکل و مناره های آن جلوه ی خاصی به بنا داده و آن را به نمونه ی کاملی از هنر ایرانی در قلب حرم تبدیل کرده است .

صحن گوهرشاد ۲۸۰۰ مترمربع است. این مسجد ۸ ایوان بزرگ و هفت شبستان دارد . بخش های مختلف به وسیله گنبد خانه ی پشت ایوان مقصوره با شبستان های یک طبقه ، به هم مرتبط می شوند. ایوان جنوبی ، ایوان مقصوره و ایوان شمالی ایوان دارالسیاده نام دارد . ایوان شرقی ، به ایوان اعتکاف است و ایوان غربی ، به ایوان شیخ بهاء الدین معروفند .ایوان مقصوره ، ۵۰۰ مترمربع مساحت ، دارد. منبر صاحب الزمان در کنار محراب ایوان مقصوره به لحاظ قدمت ، اهمیت زیادی دارد . این منبر را استاد محمد نجار خراسانی منبت کار معروف عصر فتحعلی شاه قاجار ساخته است . عواملی چون به کارگیری چوب گردو و گلابی با شیوه ی منبت کاری و بدون به کار بردن میخ ، این اثر را بسیار ارزشمند و هنری کرده است .

در این مسجد کاشی های معرق نفیس ، همه ی اضلاع مسجد را پوشانده و تمام دیوارها به اسماء الله ، آیات قرآن و احادیث تزیین شده اند. کتیبه ی ممتاز و تاریخی بایسنقر ( فرزند گوهرشاد ) به زیباترین شکل بر پیشانی ایوان مقصوره به چشم می خورد. گنبد رفیع مسجد برفراز ایوان مقصوره ، برعظمت این بنا افزوده است . سطح خارجی این گنبد با آجر لعابدار و کتیبه ای به خط کوفی تزیین شده است و در دوطرف ایوان مناره هایی به ارتفاع ۴۳ متر از کف مسجد ساخته شده و دارای کتیبه های متعدد است . دو ایوان شرقی و غربی مسجد آن را به رواق امام خمینی و بست شیخ بهایی مرتبط می کند .