جشن رنگ هندوستان

کشور هندوستان شهرهای دهلی آگرا چیپور

فستیوال Holi از بزرگترین جشنهای سنتی هندوستان می باشد که هر ساله در ابتدای فصل بهار براساس تقویم هندوها برگزار می گردد و نشان دهنده زنده شدن دوباره طبیعت و آغاز فصل بهار است. این مراسم رنگ پاشی نشانه شادی مردم هند به ادامه زندگی و در واقع خوشحالی از پیروزی نیکی ها بر بدیهاست. پاشیدن پودرهای رنگی، سطل ها و بادکنک های پر از آب رنگی بر روی یکدیگر از نشانه های این جشن سنتی در هند است.

این فستیوال بزرگ به نام های جشن هولی، جشن رنگ و جشن بهاره نیز معروف است و  از قدیمی ترین فستیوالهای هندوهاست که داستانها و افسانه های مختلف و بسیار جالبی درباره ریشه این فستیوال مطرح است. در جشن هولی که ریشه در باورهای اساطیری هندوستان دارد مردم هند  کوچک و بزرگ در آن شرکت می کنند و شهروندان غیر هندو نیز به نشانه ابراز دوستی در مراسم جشن رنگ شرکت می کنند. امروزه عده کمی از نسل جوان هند از فلسفه جشن هولی آگاهی دارند و تنها آنرا بهانه ای برای برگزاری جشن و شادی می دانند. در ایام این جشن که به مدت دو روز برگزار می شود، سراسر هند تعطیل رسمی می باشد.

از صبح روز  جشن هولی مردم به رقص و شادی و آوازخوانی مشغولند و هرچه به سمت ظهر می رود، مردم به سمت رودخانه ها و برکه ها و اماکن تفریحی رفته ٬ دور هم جمع می شوند و عصر آن روز غذاها و شیرینی های مخصوص را که از قبل آماده کرده اند، می خورند و هرچه به شب نزدیک می شود، سکوت همه جا را فرا می گیرد. جشن هولی در شهرهای “ماتورا” و “ورینداوان ناندگایون” و “برستار” به صورت مذهبی تری برگزار می شود، چرا که این شهرها منزلگاه کریشنا بوده اند.

معنی کلمه ی هولی در زبان هندی، “سوختن” است و در اصل جشن هولی دلالت بر پیروزی خوبی بر بدی دارد و در اکثر مناطق هند، در دو روز و با نام های “هولی” و “دولتی” یا به زبانی ساده تر، “هولی کوچک” و “هولی بزرگ” برگزار می شود که معمولا پس از انجام عبادت و گذاشتن نشان بر مجسمه ی کریشنا و رادا، مردم با پودرهای رنگی یا بالن های پر از مایعات رنگی که به “گولال” و “آبیر” معروفند، به هم رنگ می پاشند. در حقیقت این جشن را می توان جشنواره ی درخشان و تابناک نامید، چرا که رنگهای روشن و متنوعی در آن استفاده می شود٬ هندی ها معتقدند رنگهای روشن زندگی بخش، نیروزا و نشاط آوراست.

بر مبنای برخی روایات این جشن ابتدا به خاطر حاصلخیزی زمین برگزار می شده ، از طرف دیگر این جشن به یمن عشق فناناپذیر کریشنا و رادا هم برپا می شده علاوه برپاشیدن رنگ و آب به همدیگر، جشن هولی شامل رقص و آواز نیز می باشد و آتش بازی های بزرگ در هر کوچه و خیابانی برگزار می شود با این باور که آتش فضا را از وجود روح های شیطانی پاک می کند و نشانی بر سوزاندن “هولیکا”ی شریر و نابکار(دشمن کریشنا و رادا) بوده است و نام هولی برگرفته از این رسم است.

پودرهای رنگی که در این جشن از آن استفاده می شود از گیاهانی مانند گیاه نیم، کومکوم، هالدی و غیره تهیه شده است. همچنین بعضی از این رنگها از گیاهانی که در فصل بهار شکوفه می دهند مانند گلهای درخت شعله جنگل تهیه شده اند، از اینرو هندوها  معتقدند، این پودرها به دلیل خاصیت درمانی و طبیعی بودن از بروز بیماریهای شایع ناشی از تغییرات آب و هوا در فصل بهار مانند سرما خوردگی جلوگیری می نمایند و بعضا این بیماریها را درمان می کنند.

رنگ، سروصدا٬ رقص٬ آواز و پذیرایی هولی یک معنا را می رسانند: همراهی، اتحاد، برابری و شادی! در باور هندوها هیچ جشن دیگری را نمی توان یافت که درس دینی و مذهبی را همراه هماهنگی اجتماعی چنین ساده بیاموزد.