کویر مرنجاب

استان اصفهان شهرستان اران

در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان کویر مرنجاب قرار دارد، این کویر از شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل، از جنوب به شهرستانهای آران و بیدگل و کاشان، از غرب به کویر مسیله و دریاچه های نمک حوض سلطان و حوض مره و از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر و محدود میشود. ارتفاع کویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد تقریباً 850 متر میباشد. قسمت عمده این کویر از تپه های شنی و ریگزار پوشیده شده است. کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی می باشد. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل درخت های گز و تاق و بوته های قیچ که از جمله گیاهان شور پسند هستند، تشکیل شده است.

در این منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان پوشش جانوری منطقه بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود می توان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتابپرست، انواع مارمولک، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین اشاره کرد. در سال های اخیر یک جفت پلنگ نیز در منطقه مرنجاب مشاهده شده است. به گفته ساکنان محلی هم اکنون ۱۲ قلاده پلنگ در این منطقه وجود دارد.

کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران محسوب میشود. تپه های شنی بلند و جنگل های تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده است. دریاچه نمک آران وبیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب میشوند. چاه تاریخی دستکن در قسمت شرق کویر، محل آبشخور شترهای کاروانها بوده است. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی است در کویر که در مسیر راه ابریشم قرار دارد و کاروانها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس از این مسیر میگذشتند. درباره دلیل ساخت این قلعه و کاروانسرا در کنار دریاچه نمک، نقل است که شاه عباس با وجود ایجاد کاروانسرا و قلعه های متعدد در سراسر کشور، در این منطقه تأسیسات دفاعی تعبیه نکرده بود، چون تا آن زمان دشمنان به خاطر دریاچه نمک و گستره کویر، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند. حمله ازبک ها و افغان ها از طریق دریاچه نمک به کاشان که تا اصفهان پیش رفتند، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال 1012 قمری سریعاً یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کند و جلوی تهدید را بگیرد. بالای کاروانسرا به شکل سنگرهای دیدبانی است و ذکر شده است که همیشه 500 پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس را در این منطقه تأمین میکردند. قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگی به وجود آورده است، آب شیرین دارد و این در کویر نمک و شوره زار یک پدیده بسیار منحصر به فرد است. مرنجاب از دهستان کویرات شهرستان آران و بیدگل و در 50 کیلومتری شمال شرق مرکز این شهرستان قرار دارد.